Тарих

Ризаэддин ФӘХРЕДДИН турында 10 кызыклы факт – 2:


Гөлнур Хәсәншина, 23 гыйнвар 2019 - 00:00
2020
0
0
  • Казыйлык вакытында башкарган иң зур эшләренең берсе – Диния нәзарәтенең гасыр буе бер бүлмәнең идәнендә тәртипсез, таркау яткан архивын тәртипкә китерү.
 
  • Уфада яшәгәндә ул 29 исемдәге әдәби, тарихи, педагогик хезмәтләр бастырып чыгара. Аларның кайберләре унар, уникешәр тапкыр басыла, чөнки бу китапларга татарларда гына түгел, кардәш төрки халыкларда да ихтыяҗ зур була.
 
  • «Башкалар йорт-җир, мал-туар җыйганда, мин китап җыйдым», – ди ул. Аның китапханәсендә мәшһүр әдипләрнең, тарихчыларның, дин галимнәренең Каһирә, Бәйрут, Истанбул һәм башка көнчыгыш шәһәрләреннән яздырып алган гарәп, фарсы, төрки телләрдә язылган китаплары тупланган. Бу китапларның бер өлешен сирәк басмалар һәм кулъязмалар  тәшкил иткән.
 
  • Казый мөфтияттә эшләү дәверендә бер мәртәбә дә ришвәт алмаган. Төрле губерналардан имтихан бирергә килгән шәкертләрдән бүләк алмаган, аларны гыйлеменә карап бәяләгән.
 
  • Метрика кенәгәләрен алып бару кагыйдәләрен төзи, мәхәлләләр арасындагы мөнәсәбәт, зәкят, никах-аерылышу, мирас малын бүлү мәсьәләләре буенча күп карарлар кабул итә.
 
  • Фидакяр хезмәте өчен, 1894 елда – көмеш, 1897 елда алтын медаль белән бүләкләнә.
 
  • Казыйлык хезмәте срогы тулганын да көтмичә, гыйлем, журналистлык өлкәсендә эшен киңрәк мәйданда җәелдерер өчен. «Вакыт» газетасының нәширләре – бертуган Шакир һәм Закир Рәмиевләр, мөхәррире Фатыйх Кәриминең чакыруы буенча, 1906 елны Уфадан китәргә карар кыла, бөтен гаиләсе белән Оренбургка күченә.
 
  • 1907 елны бертуган Рәмиевләр Оренбург губернаторыннан татар телендә яңа журнал нәшер итәргә рөхсәт алалар. «Шура» журналының баш мөхәррирре итеп Ризаэддин Фәхреддин билгеләнә.
 
  • «Шура»  журналы сәхифәләре аша галимнең исеме төрки-татар һәм мөселман дөньясына таныла. Оренбургта торган елларда, шәһәргә килгән күренекле кешеләрнең бик күбесе аның белән күрешеп китә торган була. Килгән һәркемне галимнең хатыны яки кызлары чәй, бал, варенье, чәкчәк, алма бәлеше белән сыйлаган.
 
  • Ул бик күп кешеләр белән хат язышкан. Хатка җавап бирмәүне кимчелек дип санаган.
Гөлнур Хәсәншина әзерләде

Фотода: Ризаэддин Фәхреддин.
«Ризаэтддин Фәхреддин мемораил музее» сәхифәләреннән. Әлмәт районы Кичучат авылы.

Ризаэддин ФӘХРЕДДИН турында 10 кызыклы факт – 1

Татар хатын-кызлары өчен кызыклы язмаларны Сөембикә Telegram-каналында укыгыз


Ошый
Поделиться:
Комментарийлар (0)
Төркәлү
Cимвол калды:
Хәзер укыйлар
  • Күңелеңә җыйма
    Дус кызымның ире икенче хатын алган  Дус кызыма шулчак әллә нәрсә булды, мышык-мышык елап җибәрде, керфекләренә яккан тушь җебеп, алсу бите буйлап акты. Мин Гөлчәчәкне тынычландырырдай кирәкле сүзләр таба алмадым, ни өчен сорау биргәнемә дә үкендем...
    6717
    1
    50
  • Күңелеңә җыйма
    Хата Тормышта бер генә кеше дә хаталардан хали түгел. Без ясаган хаталар бер-берсеннән зурлыгы йә кечкенәлеге белән генә аерыладыр. Кечкенәләре шунда ук онытыладыр. Ә зурраклары, язмышыңны башка сукмактан алып кереп киткәннәре... Алары башка шул. Алары сине гомер буе озата бара...
    4423
    0
    33
  • Проза
    Елама, Сәрвиназ! (хикәя)
    3672
    0
    23
  • Проза
    «Кичер мине, әни!» Ә менә бу – ул керәсе йорт, анда аны әнисе көтә. Унбиш ел көтә инде... Кичке эңгер-меңгер. Кәүсәриянең күзе ирексездән ике якты тәрәзәгә төште. Аларның берсендә бөкрәйгән хатын-кыз шәүләсе күренде. «Йә Хода! Ничек картайган!» Кызганудан Кәүсәриянең йөрәге чәнчеп алды...
    3197
    1
    18
  • Проза
    Таяныр талларың булмаса... Дамирә аны беренче күрүендә үк ошатмады. Җете итеп бизәнгән... Сарыга манган чәчләрен тузганак башына охшатып тараган... Изүе ачык... Нәрсә, ул монда эшләргә түгел, кәттә кияү эзләргә кайткан мәллә?..
    2988
    0
    16
Реклама
Соңгы комментарийлар
  • 21 март 2023 - 09:43
    Без имени
    Хэзер элеке замена тугел. Барыгыз платный поликлиниках, 8 мен тора анализ. Бу анализ шуна очсыз сезгэ ул бернинди дэ хокук бирми. Ягни,бу анализ кэгазен тотып судлаша алмыйсыз . Но сезнен узегезнен кунелегез тынычланыр. Точно сезнен онок булмаса улыгызга эйтергэ можете. Но чтобы бер юктан сузгэ килеп ачуланышып бетмэс очен якыннрагыз белэн анализ ясауыгызны яшереп калагыз. По результатам эш итэрсез
    Оныгым минеке түгел...
  • 21 март 2023 - 10:40
    Без имени
    Маена чыдый алмаганнар ны сугышка җибәрәсе генә бар. Басылып кайтырлар иде.
    Дус кызымның ире икенче хатын алган 
  • 21 март 2023 - 13:25
    Без имени
    Тормышчан әсәр.Оста итеп язылган.
    Сынау
  • 21 март 2023 - 18:47
    Без имени
    Узегездэ дерес фикердэ, улыгызны бэхетсез, гаилэсез курэсегез килсэ генэ уйлап эшлэгез.
    Оныгым минеке түгел...
  • 18 март 2023 - 10:28
    Без имени
    Кычкырышып чыгып китеп, озак еллар аралашмау, ахырдан бер-берсен гафу итү булырга да мөмкин. Ләкин яратып үстергән кешесенә аяк белән тибеп чыгып киткән кеше яхшы хатын була алуына, тәүбәгә килүенә ышанмыйм мин. Шуңа күрә күңелне кузгатмады
    «Кичер мине, әни!»
Реклама
Фотогалерея
«Балалы Солянка» балалар музыкаль премиясе
«Татар гаиләсе / килен-кайнана» бәйгесе җиңүчеләрен котлау тантанасы
«Татар мамык шәле» бренды нәрсә ул?
«Татар гаиләсе / үрнәк алыгыз»
«Азат хатын» күргәзмәсе – Кабан күле буенда
«Сөембикә»нең яңа саны һәм... балчык
Әлфия Миңнуллина: «Әни Казанга яланаяклы кыз булып килгән иде, яланаяк мәңгелеккә китеп бара...»
Фарфор буенча рәссам Римма Газалиеваның шәхси күргәзмәсе
Укучыга таба яңа адым: «Сөембикә»нең февраль санын тәкъдим иттек 
Венера Ганиеваның ире, тавыш режиссеры Камил Фәйзрахмановны соңгы юлга озату
Барлык язмалар
© 2011 - 2023. Сөембикә. Все права защищены.
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Сөембикә
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл № ФС77-67913 от 6.12.2016 г.
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Маликова Лариса Николаевна
Адрес редакции: 420066, Российская Федерация, Республика Татарстан, г. Казань, ул. Декабристов, д. 2
Телефон редакции: (843) 222-09-77
E-mail редакции: suumbike@tatmedia.com, ssuum@yandex.ru
Для сообщений о фактах коррупции suumbike.dir@tatmedia.com
Учредитель СМИ: АО «ТАТМЕДИА»
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика
Телефон АО «ТАТМЕДИА»: (843) 222 09 84
Яндекс.Метрика
16+